مجمع خیرین شهرستان آمل سایت اطلاع رسانی مجمع خیرین شهرستان آمل
ما ایرانی‌ها یک آیین بسیار زیبا و باستانی داریم که پر از سور و شور و شادی بوده است اما این سال‌ها به مراسمی با درصدی بالا از سوختگی و صدمه و جراحت و نگرانی و عصبیت تبدیل شده است.
در واقع می‌توان گفت این مراسم از حالت جشن سنتی به وضعیت هیجانات حادثه‌ساز تغییر چهره داده است. فرداشب ، موعد برگزاری این مراسم است و پشت‌بند آن هم با فاصله‌ای بسیار اندک، مراسم باستانی دیگری در راه است به نام عید نوروز. اگر نمی‌خواهید در حالی که دیگران کامشان را با شیرینی‌های نوروزی شیرین می‌کنند، خودتان یا فرزندان و نزدیکانتان در میان کسانی باشند که دچار خطرات حاصل از آتش و انفجار شده‌اند و پس از تحمل هزینه‌های گزاف معلوم نیست مجددا چقدر سلامت خود را بازیابند یا نه، این مطلب را بخوانید تا به جای تلخکامی، شما هم سالی شیرین و شاد را آغاز کرده باشید.
انتخاب کنید: سلامت یا پشیمانی؟
چهارشنبه‌سوری زمانی است که بسیاری در حال انتظار کشیدن برای فرارسیدن آن هستند: فروشندگان ترقه و مواد انفجاری و فشفشه و… همراه با کودکان و نوجوانانی که می‌خواهند هیجانات ناشی از اقتضای سن خود را خالی کنند. در بین هر دو گروه ممکن است افرادی باشند که از نظر روانی دچار اختلالاتی چون خودخواهی، خودبینی و مانند آن باشند که مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت خودشان یا دیگران در این مراسم اثر می‌گذارد. چگونه؟ این طور که برخی مشاغل آخر سالی همچون فروش ترقه و فشفشه، ماهی و وسایل سفره هفت‌سین و… در این روزها بسیار درآمدزا محسوب می‌شود و هر کسی از همکار یا همکلاسی یا همسایه و… برای کسب سودی سرشار در زمانی کوتاه، این روزها ممکن است سراغ چنین شغل‌هایی برود. تاملی از جنبه سلامت روانی حکم می‌کند وسایل استاندارد عرضه کنید تا اگر دست بر قضا یکی از موادی که فروخته‌اید سر از همسایگی محل زندگی خود یا درس فرزندتان درآورد، احتمال ایجاد خطر برای خود و خانواده شما هم کم شده باشد. در مقابل، فرزند یا یکی دیگر از نزدیکانتان ممکن است در محل کار یا درس یا محله خودتان نتواند از نظر روانی بر فشار این هیجانات فائق آید و با فکر تهیه ماده‌ای که صدای بیشتر داشته باشد، شعله بیشتر تولید کند و از این قبیل مواردی که هر ساله بسیاری از آسیب‌دیدگان این سوانح بیان می‌کنند، یک عمر سلامت خود یا دیگران را فدای یک لحظه کند و پشیمانی بماند و پشیمانی. اگر هر دو گروه پیش از آن‌که یکی بیشتر به سود حاصل از فروش فکر کند و دیگری به تخلیه هیجان ناشی از سن، به حفظ سلامتی اهمیت دهد، بسیاری از حوادث تکراری در این چهارشنبه آخر سال فرصتی برای نمود و بروز پیدا نمی‌کند. یادتان باشد در کشورهای دیگر هم مردم شادی و جشن و آتش‌بازی دارند و نیازهای هیجانی‌شان را با آنها تخلیه می‌کنند اما با کنترل و مهار فشارهای روانی، حوادث ناشی از آن مراسم را به پایین‌ترین حد رسانده‌اند.
وسایل استاندارد بخرید
درست است، شما جوانید و دلتان می‌خواهد در حالی که همه در شور و شوق این مراسم غرقه‌اند، شما هم سهمی در آن داشته باشید. درست است، شما جزو والدینی هستید که نمی‌خواهید جگرگوشه‌تان دچار حادثه شود اما امر به ماندن وی در خانه هم مشکلی را حل نمی‌کند هیچ، ممکن است بر مشکلات روحی و روانی وی نیز اثرگذار باشد. بهترین راه چیست؟ تهیه وسایل استاندارد و رعایت برخی توصیه‌ها حین شرکت در این مراسم.
چه خودتان جزو جوانان و نوجوانان به شمار می‌روید یا جزو والدین، سعی کنید حتی اگر به قیمتی گران‌تر، برای حفظ سلامتتان انواع لوازم آتش‌بازی دست‌ساز را نه بخرید و نه خود بسازید. ساخت ایمن این وسایل نیازمند رعایت بسیاری از نکات است که تنها در کارخانه‌های مجهز امکان تولید بدون خطرشان است. اگر با این لوازم آشنایی چندانی ندارید، حتما پیش از خرید در اینترنت جست‌وجو کنید یا با افراد معتمد مشورت کنید. برخی از وسایل غیراستاندارد را البته می‌توان حتی با نگاهی به شکل و شمایلشان تشخیص داد. به عنوان مثال ترقه‌ها یا بمب‌هایی که با استفاده از اکلیل و سنگ‌ریزه توسط دوست و همکلاس و بچه‌محل خودتان درست شده‌اند. این وسایل پس از انفجار سنگریزه‌ها را تا شعاع زیادی به مسیرها و سمت‌های تصادفی پرتاب می‌کند و یکی از مسیرها ممکن است تصادفا همان سمتی باشد که شما ایستاده‌اید و به لحظه انفجار می‌نگرید.
نوع سوختگی متفاوت است
معمولا در مراکز اورژانس یا کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها طی مدت برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری، مجروحان سوختگی درجه یک بیشترند. این نوع سوختگی البته کم‌خطرتر از نوع دوم و حتی نوع سوم سوختگی به شمار می‌رود و برعکس، در سوختگی‌های درجه دو بخش‌هایی از بدن دچار پارگی‌ها و زخم‌هایی می‌شود که بسادگی درمان نخواهد شد و عوارض زیادی نیز بر جا خواهد گذاشت. این آسیب‌ها در سوختگی درجه سه بیش از دو نوع قبلی است.
به طور معمول مردم در پیروی از یک باور کاملا اشتباه، سعی می‌کنند سوختگی‌ها را با گذاشتن یا مالیدن مقداری خمیر دندان یا سیب‌زمینی و مانند اینها التیام بخشند. چنین کاری برای سوختگی‌های کم هم مشکل‌ساز است چه رسد به سوختگی‌های شدید. اگر تاکنون از این روش استفاده می‌کردید یادتان باشد این مواد می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری باقی بگذارد و معالجه و بهبودی را با مشکل روبه‌رو کند. بهترین کار این است که محل سوختگی را (غیر از ناحیه چشم) چند دقیقه با آب سرد شست‌وشو دهید. از گذاشتن یخ یا ریختن آب خیلی سرد هم باید خودداری کرد.
آه… سوختم
اگر کسی در اطراف شما دچار سانحه سوختگی شد نیاز به گفتن نیست که بهترین اقدام حفظ خونسردی است. دویدن بدترین کار در این زمان به شمار می‌رود زیرا باعث شدت گرفتن آتش می‌شود. سعی کنید پتویی را به دور او بپیچانید تا با نرسیدن اکسیژن به آتش، شعله زودتر خاموش شود. همچنین به خاطر داشته باشید که به هیچ وجه نباید برای خاموش کردن افراد، از کپسول‌های آتش‌نشانی استفاده کرد؛ این کپسول‌ها فقط برای خاموش کردن محل و اشیا کاربرد دارد نه افراد و اشخاص.
در صورتی که لباس‌های فرد حادثه‌دیده سوخته است، تا زمان رسیدن مأموران امداد یا رساندن وی به مراکز درمانی، سعی کنید لباس سوخته را درآورید و در صورتی که قسمتی از لباس به تن فرد چسبیده اطراف آن را با قیچی بریده و جدا سازید. از برداشتن و ترکاندن تاول‌ها بشدت خودداری کنید و به هیچ وجه در راه رفتن به درمانگاه به او مایعات و مواد خوراکی و دارویی حتی به منظور کاهش درد ندهید تا در صورت نیاز به عمل جراحی مشکلی پیش نیاید.
در صورتی که فرد از ناحیه چشم آسیب دیده، فقط باید چشم‌ها را با وسیله‌ای بهداشتی طوری پوشاند که تماسی با ناحیه چشم نداشته باشد. هیچ نوع پماد، قطره چشمی، دستمال، پنبه و حتی گاز استریلی که با چشم تماس پیدا می‌کند نباید استفاده شود. به توصیه پزشکان، دم‌دست‌ترین وسیله گذاشتن پیاله‌ای روی چشم‌ها با دقت به عدم تماس با قسمت‌های بینایی برای تاریک کردن محیط چشم، پیشگیری از مالاندن ناخواسته و بی‌اختیار چشم‌ها توسط مصدوم و رساندن سریع فرد به مراکز درمانی و متخصصان چشم است.
از این ترکیبات دوری کنید
متخصصان می‌گویند کمترین خطر ترکیب‌هایی که در آنها از نیترات، سدیم و پتاسیم استفاده شده، حساسیت، خوردگی لایه پوست و حتی درجات پیشرفته‌تری از سوختگی پوست است. آنها تاکید می‌کنند این ترکیب‌ها می‌تواند به عوارضی چون سرگیجه و وقفه تنفسی منجر شود. همچنین می‌تواند در صورت آسیب‌دیدگی، سوختگی‌هایی بسیار شدید ایجاد کند.
در برخی از ترکیبات شیمیایی برای ساخت ترقه و مانند آن نیز از پودر گوگرد یا سولفور استفاده می‌شود که تنفس مقدار کمی از آن هم احتمال ایجاد مسمومیت و تنگی نفس را شدت می‌بخشد.
علاوه بر اینها، عناصر شیمیایی دیگری هم هستند که برای سلامت شما و خانواده خطرآفرینند و باید از آنها اجتناب کنید؛ کلرات باریم، پرکلرات پتاسیم و آرسنیک از جمله این مواد به شمار می‌رود.
یک لحظه و یک عمر را تکرار کن
احتمالا شما هم فیلم‌هایی را دیده یا داستان‌هایی را خوانده‌اید که شخصیتی در آن قابلیت پیشگویی آینده یا بازگرداندن زمان به گذشته را دارد. باور کنید شما هم این قابلیت را دارید؛ از آن برای حفظ سلامت خود و خانواده کمک بگیرید.
متاسفانه سودجویان کاسب یا جوانان بی‌توجه به ایمنی همان طور که اشاره شد ممکن است در نزدیکی شما هم باشند. حال تصور کنید که چند گرم از برخی ترکیبات این مواد خریداری شده را در جایی نگهداری کرده‌اید اما در حالی که نشسته‌اید و منتظر رسیدن مراسم هستید، از خانه ۸۰ یا ۹۰ متری محل سکونت شما جز مخروبه‌ای بر جا نمی‌ماند! یا پیش از تسلیم شدن به وسوسه انداختن قوطی خالی حشره‌کش در آتش، مسیر تصادفی حرکت تکه‌ای ترکیده و پاره شده از قوطی را که با سرعت و شدت در حال جدا شدن و آمدن به سمت چشمانتان است در ذهنتان مرور کنید، احتمالا اگر به سلامت خود اهمیت دهید، همین یک احتمال هم باعث خواهد شد آینده‌نگری کنید. انداختن ترقه‌ای ناغافل جلوی پای دیگران هم ممکن است کاری باشد که دیگران با شما کنند؛ آمار بیانگر وقوع سکته‌ها یا صدمات روانی محتملی از این رفتار نادرست است.
حرف آخر
همین الان مجددا به ابتدای مطلب بازگردید و آن را دوباره بخوانید. به نظر می‌رسد دست‌کم در این زمینه جای هیچ حرف دیگری نیست و اگر با حساسیت بیشتری بر سلامت خود و اطرافیانتان در این مراسم توجه داشته باشید، پشت‌بند چهارشنبه‌سوری، عید نوروز است و در حالی که دیگران کامشان را شیرین می‌کنند، دیگرانی هم هستند که یک لحظه را با عمری تلخکامی طاق زدند! شما جزو آنها نباشید.
برگرفته از چاردیواری
